Πόσοι πρέπει να πεθάνουν στον Όλυμπο για να ληφθούν μέτρα;

Γράφει ο Βασίλης Σίμος, Ορειβάτης – Οδηγός κατaβάσεων φαραγγιών Ολύμπου
- Ως πότε θα παραμένει το μυθικό βουνό ένα ανεξέλεγκτο κέντρο διερχομένων;
- Γιατί τόσα ατυχήματα – δυστυχήματα δεν ευαισθητοποίησαν και δεν κινητοποίησαν τους αρμόδιους τοπικούς φορείς, την πολιτεία να λάβουν μέτρα;

- Υπάρχουν συμφέροντα που κερδίζουν απ αυτό το ξέφραγο αμπέλι του Ολύμπου και κρατούν σε αδράνεια τους υπεύθυνους φορείς και υπηρεσίες ή απλά υπάρχει εγκληματική αδιαφορία;

Αυτά είναι ερωτήματα τα οποία προκύπτουν αυθόρμητα στον καθένα που έχει εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στον Όλυμπο, ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα των καλοκαιρινών μηνών.

Χιλιάδες επισκέπτες, χωρίς κανένα εξοπλισμό, καμιά μέριμνα ασφαλούς κίνησης και παραμονής, καμιά προστασία και προετοιμασία σε ενδεχόμενο πρόβλημα. Ουσιαστικά οι περισσότεροι δεν έχουν καμιά γνώση του κινδύνου και επιχειρούν πεζοπορίες, αναβάσεις με την αίσθηση ότι πάνε βόλτα στον πεζόδρομο ή στο πάρκο της πόλης. Αλλά και οργανωμένες – υποτίθεται – ομάδες αμέριμνων επισκεπτών από την Ελλάδα και απ όλο τον κόσμο, οι οποίοι θέλουν να ζήσουν το μεγαλείο του μυθικού βουνού, είναι εκτεθειμένοι σε αντικειμενικούς και απρόσμενους κινδύνους και συνοδεύονται από άπειρους «οδηγούς» που δεν έχουν δυνατότητα εκτίμησης και διαχείρισης κινδύνου.
Στα μονοπάτια του βουνού συναντάς ανθρώπους να επιχειρούν ανάβαση φορώντας σαγιονάρες, σανδάλια, χωρίς υποτυπώδη εξοπλισμό που θα χρειαζόταν ακόμη και για μια βόλτα σε ένα αστικό άλσος.
Στα φαράγγια του Ολύμπου επιχειρούν άνθρωποι με άγνοια κινδύνου και το χειρότερο με άσχετους «συνοδούς» που στο βωμό του οικονομικού οφέλους και του κέρδους διακινδυνεύουν δεκάδες ζωές καθημερινά και μαζί και την δική τους.

Στον Όλυμπο παρά τα εκατοντάδες ατυχήματα τους 200 και πλέον θανάτους δεν γνωρίζει κανείς και δεν υπάρχει κανένας έλεγχος, για το πόσοι, ποιοι και από πού μπαίνουν στο βουνό κι επιχειρούν πεζοπορία ή ανάβαση και τελικά πόσοι εξέρχονται απ αυτό και πότε.

Σε όλους τους οργανωμένους ορεινούς χώρους ανά τον κόσμο υπάρχει ελεγχόμενη είσοδος και έξοδος κι αυτό για την προστασία του ίδιου του βουνού αλλά και των επισκεπτών. Επίσης συγκεκριμένες διαδρομές και κορυφές επειδή έχουν μεγάλο βαθμό δυσκολίας και απαιτούν ειδική προετοιμασία, εξοπλισμό και φυσική κατάσταση δεν επιτρέπεται στον καθένα να επιχειρήσει.
Στον Όλυμπο υπάρχουν τέτοιες διαδρομές όπως είναι η κορυφή «Μύτικας» και οι διαδρομές από το «Λούκι» και την «Κακόσκαλα». Δεν μπορεί ο καθένας  να ανεβαίνει σε όλες τις κορυφές. Υπάρχουν ηπιότερης δυσκολίας κορυφές όπου μπορούν να επιχειρήσουν. Ποιος όμως θα κάνει την επιλογή;
Υπάρχουν πιστοποιημένοι και έμπειροι οδηγοί βουνού, συνοδοί, οι μόνοι με δυνατότητα να αναλάβουν ομάδα επισκεπτών προκειμένου να επιχειρήσουν πεζοπορία, κατάβαση στα φαράγγια ή ανάβαση στις κορυφές και ανάλογα με την ομάδα που έχουν να αποφασίσουν σε διαδρομές και σε ποιες κορυφές θα επιχειρήσουν. Φυσικά είναι υποχρεωμένοι να έχουν συγκεκριμένο εξοπλισμό να εφοδιάζουν τα μέλη της ομάδας τους με ανάλογο επίσης εξοπλισμό και να λαμβάνουν όλα τα μέτρα για την ασφαλή ακίνδυνη συμμετοχή. 

Στον Όλυμπο με το τεράστιο βάρος της φυσικής, μυθικής, πολιτιστικής και ιστορικής αξίας, στο βουνό που η λάμψη του προσελκύει ανθρώπους από κάθε γωνιά της γης, όλα τα παραπάνω θα έπρεπε να ήταν αυτονόητα.
Δυστυχώς όμως είναι ανύπαρκτη ακόμη και η βασική ενημέρωση και η προειδοποίηση  για τους κινδύνους και τις δυσκολίες από τις αρμόδιες τοπικές αρχές και υπηρεσίες. Οι Δήμοι, η Περιφέρεια απέχουν. Ακόμη και οι τόποι υποδοχής στο βουνό, τα καταφύγια, λειτουργούν ως επικερδή κέντρα εστίασης και διαμονής κι όχι ως «ορειβατικά καταφύγια» με την ακριβή έννοια του όρου.
Δεν ιδρώνει τα αυτί κανενός που κάθε χρόνο θρηνούμε δεκάδες νεκρούς και τραυματίες. Ο Φορέας διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου καταγράφει την χλωρίδα και την πανίδα του βουνού, δεν ασχολείται με τους ανθρώπους που μπαίνουν και πολλοί απ αυτούς δεν βγαίνουν απ το βουνό. 

Πραγματικά προβληματίζει αυτή η μακροχρόνια και σταθερή στάση αδιαφορίας για την προστασία του βουνού αλλά κυρίως για την ασφαλή μετακίνηση των επισκεπτών. Αδιαφορία και σε τοπικό και σε κεντρικό επίπεδο από αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες.

Κι όσο επικρατεί αυτή η κατάσταση τα θύματα, νεκροί και τραυματίες, είναι σίγουρο ότι θα αυξάνονται. Κι αν δεν αλλάξει κάτι, δεν θ’ αργήσει ο καιρός που θα γνωρίζουμε τον Όλυμπο ως ένα μνημείο με τα πολλά θύματά του κι όχι ως μοναδικό μνημείο παγκόσμιας φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.